|
|
|
|
|
Nadir Nadi Abalıoğlu
( 23.6.1908)- (20.8.1991)
|
|
23 Haziran 1908'de Muğla'ya bağlı Fethiye ilçesinin Kaya Köyü'nde doğmuş. Kaya Köyü, o yıllarda Fethiye'nin yazlığı. Babası Yunus Nadi Abalıoğlu (aslen Fethiye'nin Seydiler köyünden) Abdülhamit Han döneminin siyasî sürgünüyken Fethiye'de Nazıma Hanımla evlenir, bir yıl sonra da Nadir Nadi doğar. 23 Temmuz 1908'de İkinci Meştiyet gelir ve İttihatçı Yunus Nadi sürgünlükten kurtulup İstanbul'a döner.
Yunus Nadi, İlkokulu İstanbul'da, Nişantaşı'ndaki Yeni Mektep'te okudu. Orta öğrenimine Galatasaray Lisesi'nin ilk kısmında başladı. Ancak birinci yılın sonunda babası Yunus Nadi'nin Kurtuluş Savaşı'nda Ankara'da Mustafa Kemal'in yanında yer almasıyla Ankara Lisesi ilk kısmında öğrenimini
sürdürdü. Sakarya Savaşı'ndan sonra yine İstanbul'a döndü. İkinci kez yazıldığı Galatasaray Lisesi'ni 1930'da bitirerek yükseköğrenim için Avusturya'ya gitti. Viyana'da Siyasal Bilgiler Fakültesi'ne girdi. Üç yıl okuduktan sonra o zamanki siyasî kargaşa yüzünden İsviçre'ye geçmek zorunda kaldı. Lozan Üniversitesi Sosyal Bilimler Bölümü'ne yazıldı ve 1935'te bitirdi.
1938 yılından başlayarak daha önce okuduğu Galatasaray Lisesi'nde üç yıl kadar Yurttaşlık Bilgisi ve Sosyoloji dersleri öğretmenliği yaptı. 1941'de eşi Berin Hanım’la evlendi.
Babası Yunus Nadi'nin 1945'te ölmesinden sonra Cumhuriyet gazetesinin yönetimini üstlendi. Bu arada deneme türündeki yazılarından oluşan ilk kitabı Sokakta Gürültü Var'ı 1943'de yayımladı.
Çok partili demokratik hayata geçişin ilk iktidar değişikliği yılı olan 195 0'de, Demokrat Parti listesinden bağımsız Muğla Milletvekili seçilerek, parlamentoya girdi. 1954'te de yine bağımsız olarak İstanbul Milletvekili seçildi. Parlemantoya girişinden bir süre sonra Avrupa Konseyi'ne bağımsız Türk delegesi olarak seçilip 6 yıl bu görevde bulundu.
1962 yılında ortaklarıyla anlaşmazlığa düşerek, Cumhuriyet'teki yazılarına bir süre ara vermişti. 9 Haziran 1964'te ise 27 Mayıs'ın lideri ve o günlerin
Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel tarafıdan Kontenjan Senatörlüğü'ne seçildi. Böylece ikinci kez parlamentoya girmiş oldu. Ancak senatörlük süresi daha dolmadan, 3 Nisan 1970'te görevinden ayrılarak yine Cumhuriyet gazetesine döndü.
12 Mart müdahalesinden sonra, o günlerin şartları nedeniyle gazetenin yönetiminden, bir kısım arkadaşlarıyla birlikte, 11 Temmuz 1971'de ikinci kez ayrıldı. Bu arada gazetenin durumu gittikçe kötüleşiyor, Nadir Nadi'siz Cumhuriyet'te aradıklarını bulamayan okuyucular bilinçli bir direniş gösteriyor, gazeteyi almıyorlardı. Bu durumu gören bir kısım ortaklar, kendisini yeniden gazetenin yönetimine çağırdılar. Arkadaşlarıyla birlikte 12 Temmuz 1972'de yine yönetim görevine döndü ve son günlerine kadar bu görevini sürdürdü. Nadir Nadi, eski Türk Dil Kurumu'nu savunan ve
13 Ağustos 196 1'de yayınlanan Tuhaf Bir Tasarı başlıklı yazısının 23 Ocak 1983'te yeniden yayınlanması dolayısıyla 12 Eylül sıkıyönetiminin 1 No'lu Mahkemesi'nce 2 ay 20 gün hapse mahkum oldu. Temyiz hakkı yoktu. Karar kesinleşti . Fakat tam hapse girmeden iki gün önce Milli
Savunma Bakanı'nın son anda temyiz hakkını kullanmasıyla (ki bu hak yalnız sıkıyönetim komutanı ve bakana aitti) Yargıtay, kararı bozdu ve aklanmasına karar verdi. Tuhaf Bir Tasarı yazısı, Ben Atatürkçü Değilim adlı kitabında vardır.
Babasının ısrarı ile küçük yaştan beri müzikle yakından ilgilenen Nadir Nadi, amatör olarak da keman çalmaktaydı. 20 Ağustos 1991 sabahı ölen Nadir Nadi, Cumhuriyet gazetesinin son başyazarıydı.
Nadir Nadi'nin eşi Berin Hanım, Celal Sahir Erozan'ın kızıdır. Nadir Nadi'nin kızkardeşi Leyla Uşaklıgil, yeğenleri Emine Uşaklıgil, Zeynep Lange, Lale Tokuş, Suzan Nadi ve Ali Nun'dur.
ESERLERİ
Sokakta Gürültü Var, Uyarılar, Perde Aralığından, 27 Mayıs'tan 12 Mart'a, Sil Baştan, İki Sovyet Rusya-İki Polonya, Olur Şey Değil, Ben
Atatürkçü Değilim ve Dostum Mozart.
|
|
|
|
